Koło wymyślone na nowo – nowe stare techniki MMA

Goszczący po raz pierwszy na łamach Lowking.pl Bolt rozkłada na czynniki pierwsze ewolucję techniki walki, jaka na przestrzeni lat dokonała się w MMA. Oddając mu głos…

————-

Do podjęcia się tego tematu skłoniło mnie słynne już użycie dźwigni na łokieć przez Jona Jonesa w jego ostatniej walce z Gloverem Teixeirą. Technika ta, oryginalna w MMA, znana bowiem jest od wielu wieków, występując w rozmaitych sztukach walki czy też systemach samoobrony. Dopiero jednak mistrz wagi półciężkiej zastosował ją z olbrzymim powodzeniem w oktagonie, ściągając na siebie przy okazji, moim zdaniem niesłuszne, oskarżenia o brudne zagrania. Nie kwestię tego chciałbym jednak rozważyć. Mocne naruszenie ręki pretendenta sprawiło, że zacząłem mocniej zastanawiać się nad pojawieniem się nowych rozwiązań w MMA. Rozwiązań, których z różnych przyczyn – mimo ich długiej obecności w sportach walki – nie mogliśmy ujrzeć przez wiele lat, czy to z powodu konieczności wynalezienia na nowo czy ryzyka związanego z ich zastosowaniem.

Jon Jones zakłada dźwignię na łokieć Gloverowi Teixeirze.

Chodzi o coraz częstsze pojawianie się w klatce kolejnych technik walki, które z upływem lat stają się coraz bardziej widoczne, popularne. Kilka lat temu obrotówki w stylu Edsona Barbozy czy Vitora Belforta raczej nie występowały w największej organizacji świata. Dziś na prawie każdej gali UFC ktoś próbuje ustrzelić oponenta tą techniką, nawet jeśli jest to tak kalekie jak próba Claudia Henrique da Silvy w walce z Bradem Scottem. Nieudana próba da Silvy wiązała się w dużej mierze z tym, że nadal jest przede wszystkim grapplerem z mocno podejrzaną stójką, ale do tego aspektu wrócę później. Frontalne kopnięcia na twarz spopularyzował Anderson Silva. Obrotowe łokcie, często wykorzystywane w bardzo kreatywny sposób (kontra Mike’a Pyle’a z jego ostatniej walki po przechwyceniu nogi rywala) zawdzięczamy w UFC głównie wspomnianemu we wstępie królowi wagi półciężkiej. Takie przykłady można mnożyć – osobiście wolę skupić się na stójkowych, ponieważ płaszczyzna ta jest mi zdecydowanie bliższa.

Słowem kluczem w tym tekście (skrótem – kluczem?) jest UFC. Dlaczego? Organizacja ta jest najlepszą na świecie, więc jej poziom jest analogicznie najwyższy. Dlatego też to ona odgrywa rolę papierka lakmusowego dla niektórych technik – czy można lub czy raczej czy już można używać pewnych z nich? Internet co jakiś czas obiega wideo z jakimś ekwilibrystycznym nokautem. Pochodzą one jednak zazwyczaj z małych gal, gdzie biją się zawodnicy z niewielką ilością walk oraz zawodnicy, którzy pewnego poziomu nigdy nie przeskoczą czy też traktują ten sport tylko i wyłącznie jako zabawę. Techniki te nie są sprawdzone na naprawdę wysokim poziomie, a więc trudno mówić o ich renesansie.

Łatwo obecnie zauważyć, że zawodnicy nie tylko wywodzący się ze sportów uderzanych atakują czasami naprawdę szerokim wachlarzem ciosów. Kopnięcia obrotowe różnego rodzaju, latające kolana, axe kicki, kłujące kopnięcia (takie, jakimi Erick Silva powalił Matta Browna)… Z jednej strony można to powiązać z ciągle podnoszącym się poziomem treningu zawodników w postaci na przykład bardziej doświadczonych i lepszych trenerów danego aspektu, a z drugiej – z chęcią nieustannego zaskakiwania przeciwnika. Wszak Benson Henderson raczej nie spodziewał się tego, że nawet tak dobry uderzacz jak Anthony Pettis zaryzykuje kopnięcie po odbiciu się od siatki. Zjawisko to będzie postępowało – każdy rok będzie niósł nowe techniki.

W tym kontekście warto rzucić okiem na to, jaką stójkę prezentuje wielu zawodników będących produktami spółki Jackson – Winkeljohn. Jon Jones, Carlos Condit, Travis Browne czy Cub Swanson – co łączy tę czwórkę poza byciem elitą swoich kategorii wagowych? Zamiłowanie do różnego rodzaju nie do końca wciąż typowych zagrań. Kopnięcia frontalne na twarz? Czemu nie! Obrotówki – proszę bardzo! Latające kolana? Ano, mamy w arsenale. Znakiem firmowym stały się już kopnięcia na kolano, dające wymierne korzyści dwóm pierwszym wymienionym zawodnikom. Zagrywki te mimo ciągle podnoszącego się poziomu stójki rzadko dostrzegamy u przeciętnego zawodnika z taką częstotliwością jak u wojowników Grega Jacksona. Wynika to z prezentowanego tam podejścia do płaszczyzny uderzanej – chęć zaskakiwania przeciwnika łączy się z efektywnością tych technik oraz faktem, że wylądowanie na plecach nie spowoduje paniki u fightera. Czasami wręcz styl zawodnika jest przesycony nie do końca typowymi zagraniami – u Condita łatwiej chwilami trafić na próbę trafienia latającym kolanem niż typową kombinację pokroju lewy – lewy – prawy – high kick. Potwierdził to także Rustam Khabilov w swej ostatniej walce. O ile praca rąk była dosyć standardowa, to prób kopnięć obrotowych było chyba nawet więcej niż middle kicków. Te ostatnie, nawiasem mówiąc, również w ostatnich latach mocno powróciły do łask.

Jon Jones kopie w kolano Quintona Jacksona.

Oczywiście żadne z tych uderzeń innowacją nie jest. Za takie możemy co najwyżej uznać próby uderzeń po odbiciu od siatki, co już pokazali Pettis czy Jose Aldo, powstałe dzięki środowisku, w jakim powinna toczyć się walka MMA (o ringu mam średnie zdanie). Wiele z tych zagrywek znane jest osobom, które miały kontakt z tradycyjnymi stylami walki, takimi jak karate czy taekwondo. Owszem, będące chyba najpopularniejszą bazą uderzaną pod MMA (może na równi z kickboxingiem) muay thai również ma długie tradycje, ale to nauczane w Europie czy USA zazwyczaj odczuwalnie różni się od tego z Tajlandii ze względu na większy nacisk na boks i mniejszą uwagę poświęcaną właśnie wszelakiego rodzaju obrotowym łokciom i innym nieco ekstrawaganckim w dalszym ciągu dla nas technikom. Dopiero jednak jakieś dwadzieścia lat po narodzinach MMA niektóre z ruchów zaadaptowane zostały do mieszanych sztuk walki. Niektóre jeszcze będą czekać na swoją kolej mimo dużego potencjału (dlaczego tak mała ilość zawodników używa brazillian kicka?) lub są wykonywane, ale niekoniecznie z rezultatem, jakiego życzyłby sobie zawodnik. Kto wie, gdyby próba trafienia znanym z taekwondo „tornadem” w wykonaniu Akiry Corassianego w jego ostatniej walce z Dustinem Poirierem udała się, mielibyśmy nokaut roku oraz zapewne wielu naśladowców.

Z czym wiąże się to zjawisko odkopywania technik, pomijając element zaskoczenia? Na pewno duży wpływ na to ma wszechstronność zawodników. Dziś skończenie na plecach po nieudanym latającym kolanie to nie tragedia. Prawie każdy bowiem zna obecnie parter na tyle, aby nie dać się ubić pierwszymi ciosami czy próbą poddania. Wyjścia z parteru czy nawet poddania z pleców w wykonaniu zawodników o profilu bardziej stójkowym nikogo już nie dziwią. Jeśli jednak rzucimy okiem na to, jak wyglądało kiedyś MMA w czasach konfrontacji uderzacz kontra grappler, optyka nieco się zmieni. Zwykły high kick otwierał wówczas drogę do dużo łatwiejszego obalenia, a w konsekwencji przegranej. Nawet jeśli striker mógł bronić się przed obaleniami, to jego stójka była bardzo ostrożna (materiał podglądowy – Maurice Smith vs Mark Coleman). Dlatego też trochę czasu upłynęło, zanim mogliśmy ujrzeć naprawdę szeroki arsenał stójkowy – był on limitowany ściśle obroną przed obaleniami. Z drugiej strony, w ramach ciekawostki, warto rzucić okiem na to, w jaki sposób młody i nie mający nawet jednej czwartej blasku z UFC Anderson Silva wybronił próby obalenia ze strony Carlosa Newtona.

Erik Perez próbuje wysokiego kopnięcia i zostaje obalony w kontrze przez Bryana Caraway’a.

Inny aspektem pozwalającym na łatwiejsze trafianie nietypowymi – nietypowymi oczywiście do momentu kilku pierwszych udanych prób, bo wtedy takimi być przestają – zagraniami jest inna niż w sportach stójkowych defensywa. W MMA brak jest możliwości schowania się za podwójną gardą, o czym przekonał się boleśnie swego czasu Alistair Overeem. Ręce zazwyczaj trzymane są niżej niż w walce kickbokserskiej ze względu na obronę przed obaleniami. Dlatego też łatwiej trafić front kickiem czy latającym kolanem w głowę rywala. Kolejny ważny czynnik to fakt, że zawodnik preferujący np. walkę w parterze nie zawsze przygotowany może być na narzucony mu typ walki, mimo poświęcania masy czasu na stójkę – dlatego też spotka go niemiła niespodzianka, gdy przeciwnik zainicjuje np. klincz tajski. Nie dotyczy to najwyższego szczebla zawodniczego w UFC, na którym fighterzy odnajdują się w każdej płaszczyźnie, jednak wśród stanów nisko – średnich dalej niestety czasem widać kogoś, kto nie potrafi obronić się przed najbardziej przeciętnymi obaleniami czy też dostosować do przeciwnika namiętnie używającego kopnięcia frontalnego dla utrzymania dystansu.

Co ważne, różnego rodzaju techniki powracają do użytku nie tylko wśród strikerów czy wyjątkowo dobrze czujących się w stójce grapplerów bądź zapaśników. Próby trafiania nimi można zaobserwować właściwie wśród wszystkich – także wszelakich da Silvów tego świata. Może to czasem budzić uśmiech na twarzy, ale świadczy o jednym – dany rodzaj ataku zagościł w MMA na dobre. I pojawi się wkrótce kolejny… I kolejny…

Pewne techniki prawdopodobnie nigdy nie zostaną przystosowane do mieszanych sztuk walki. Jedne ze względu na zasady (dźwignie na małe stawy nie są legalne w MMA, więc jakakolwiek przydatność aikido, brutalnie mówiąc, spełza na niczym), inne być może ze względu na cudaczność (butterfly kick). Chociaż kto wie, jak to może się potoczyć w odniesieniu do tej drugiej grupy – kilkanaście lat temu przecież uderzenia obrotowe mogły być śmiało utożsamiane z samobójstwem, a backfist Shoniego Cartera tylko potwierdzał regułę… Potwierdza to też tezę, że MMA, jako młody sport, nieustannie i niezwykle szybko ewoluuje, dając nam przy okazji coraz bardziej efektowne pojedynki z coraz większym zasobem zagrań wśród zawodników. Taki rozwój cieszy chyba wszystkich.

fot. Gary A. Vasquez / USA TODAY Sports